Liefde gaat door de maag

En morgen komt mijn bezoek aan Oruro alweer ten einde. Helaas, want ik heb me hier heerlijk vermaakt. Zeker in de weekenden. Maar ook op kantoor was het erg gezellig. Afgelopen week was Jhonny jarig en hebben we dus aan het eind van de ochtend empenada’s en cola gedaan met zijn allen. Het heeft wel wat zo, in plaats van thee en koffie met taart. Gezelliger waren bijna nog de verhalen die we vertelden over verschillende gewoontes. Ik vind het erg leuk om hier te vertellen dat de helft van Nederland onder zeeniveau ligt. Waarna hun ogen bijna uit de kassen rollen. Sigrid vroeg hoe we dat dan regelden met de afwatering van straten en andere gebieden. Geen idee, moet ik toegeven. Het werkt, dat is wat ik weet. En er zal vast een logisch systeem aan vast zitten, maar ik wist het niet en als ik het had geweten weet ik niet of ik het uit had kunnen leggen.

Eten is ontzettend belangrijk hier in Bolivia, net als familie en daarom wordt het meestal gecombineerd. De meeste mensen gaan tussen de middag naar huis of een restaurant om uitgebreid met de familie te eten. En voor degenen die dachten dat Bolivia geen rijke keuken heeft, MISPOES! Ik heb inmiddels zoveel namen op een to-do lijstje staan dat ik het nauwelijks meer bij kan houden noch kan ik me de namen herinneren van alles wat ik heb gegeten. Het restaurant waar ik elke avond eet is een typisch Boliviaans restaurant in de zin dat het gerechten serveert die hier uit de regio zijn. En een van die gerechten is gelukkig ook mijn favoriet, Sinpancho. Eigenlijk is het heel simpel, een grote lap vlees met een gebakken spiegelei en daaronder rijst met gebakken aardappelen (of frietjes, hangt ervan af) en de standaard salade van tomaten, ui en kruiden erbij. Toen we het bij Jackeline aten, heb ik me tonnetje rond gegeten. En hier ging het er ook prima in. Maar er is meer. Aanvankelijk was het plan om voor Pasen de stad uit te gaan, maar omdat er op zaterdag een cursus was in het kantoor van Ayni (robotica voor kinderen van een aantal scholen) kon Sigrid niet weg. Dus het alternatief werd een weekend gevuld met uitstapjes, kennismakingen en vooral heel heel heel heeeeeeel veel eten.

Vrijdag gingen we eerst naar de markt. Vis staat er op de kaart, want op Goede Vrijdag wordt er geen rood vlees gegeten. De grote markt in het oosten van de stad had tafels vol met gigantische vissen die ze ter plaatse van hun schubben ontdeden en aan je mee gaven. Het duurde even voordat we trucha hadden gevonden, forel was het plan namelijk. Normaal gesproken, of traditioneel gezien, eten ze in Bolivia op Goede Vrijdag 12 gerechten. Geen volle borden, maar kleine gerechten. Wij zouden ons inhouden tot twee en uiteindelijk drie. Tegenwoordig zijn er nog maar weinig mensen die echt 12 gerechten eten. Maar de familie wordt nog wel steeds uitgenodigd. Oh ja, en voor het geval je het afvroeg, 12 staat inderdaad voor het aantal apostelen. Waarop Enrique scherpzinnig opmerkte dat het een geluk was dat er geen 20 zijn geweest. Forel dus. En iets met aardappels, tomaten, uien, kaas, munt en limoen. En nog een zakje druiven omdat het kan. De markt was vol, groot en gezellig. Met ongelooflijk veel verschillende producten, waaronder ook apenoten (pelpinda’s voor de buitenstaanders) grappig dat ik die zover van huis tegen kom. Bij ons thuis zijn ze altijd standaard kost als we een dagje naar het strand gaan. Waarschijnlijk vooral omdat we daar schaamteloos stof en pelletjes rond konden laten vliegen zonder dat mama ze vier weken later nog onder de bank vond. De volgende stop in Oruro is echter geen strand maar een supermarkt waar het meeste bestaat uit vloeibare verkoop, drank dus. Op goede vrijdag wordt hier geen alcohol genuttigd, maar ja, een vis moet zwemmen hè. Dus op naar het bier, bier met honing en de wijn. En een bosvruchten-yoghurtijsje voor onderweg want het begint al laat te worden.

In het appartement van Sigrid en Enrique gaan we aan de slag. Er is nog een vriend, Jorge, die de vis klaar gaat maken. Met de televisie op de achtergrond sta ik tuinbonen te pellen terwijl Jorge de vis schoon maakt en Sigrid de aardappels schilt. Ondertussen maakt Enrique een voorgerecht, sandwich met sardines, tomaten, ui en peper. Ze verkopen hier naast de gewone paprika ook kleine pepertjes, en die zijn heet. Maar dat spoelen we lekker weg met een biertje met honing. En daarna een gewoon biertje. Als we een halve film later eindelijk aan tafel gaan, de 20 minuten voor de vis was exclusief schoonmaak, smaakt het zeker. Niet in de minste zin omdat de vis als boter is, en de gebakken aardappeltjes recht uit het vet komen. Groenten doen ze hier niet aan, maar als we allemaal twee rondes van dit op hebben komt gerecht numero dos op tafel. Een stamppot van aardappels met ui, tuinerwten en kaas. Heerlijk maar inmiddels begint het een beetje vol te raken. Na het toetje van een pudding van quinoa neem ik dankbaar plaats op de bank om uit te buiken.

Voordat ik weer thuis word afgezet, gaan we naar de virgen. Het grote beeld dat uitkijkt over de stad bovenop de berg. Niet te voet, maar met de auto natuurlijk, zoals alles hier. Het uitzicht is geweldig en omdat er in deze stad nauwelijks toeristen zijn, zijn het kunstgras en de bankjes bovenop bezet door Bolivianen in alle soorten en kleuren. Vandaag is een vrije dag dus iedereen is de hort op.

En alsof dat alles was, nou nee hoor. Voor zaterdag zijn we bij Jorge uitgenodigd voor een bbq. Dus als ik, dit keer maar 5 minuten later dan gepland, weer wordt opgehaald, gaan we eerst naar de markt. Kolen voor de bbq halen en nog even snel wat drank inslaan. Dan door naar huis om snel wat spullen voor een salade te halen en het vlees. Ivan (een andere vriend) heeft een groot blok vlees uit La Paz meegenomen en worstjes uit Argentinië. De middag verloopt chaotisch, niemand weet waar alles ligt, mensen verdwijnen voor langere tijd omdat ze ergens anders een afspraak hebben. Maar het gezelschap is goed. Het is heerlijk in de schaduw en het uitzicht over de stad is geweldig. We praten, lachen, drinken en eten. Eerst aardappels met salade en sojasaus, daarna de beste worstjes die ik ooit heb geproefd en rundvlees zo heerlijk dat ik gelukkig ben voor de rest van het jaar. Na het bier en een traditioneel drankje met kaneel en limoen (en alcohol) en de wijn uit Tarija gaan we door naar de whiskey. We praten over voetbal, eten en socialisme en ik win mijn eerste gelijk in het Spaans. En zonder muggen, is de dag compleet als we ’s avonds laat naar huis gaan.

Voordeel van Semana Santa is dat er drie dagen zijn in het weekend. Dus zondag, een half uur later dan gepland (dat had dus een half uur langer in mijn warme bedje kunnen zijn) vertrekken we naar de natuurlijke baden net buiten de stad. Het landschap is beangstigend. Het is dezelfde weg als dat ik kwam, maar nu kan Sigrid wat ondertiteling geven. Slechts een paar kilometer buiten de stad zijn uitgestrekte stukken vervuild water. Hoewel het nauwelijks geregend heeft de afgelopen maanden liggen er diepe plassen bruin water. Aan de andere kant is het kaal en dor zonder begroeiing omdat de grond net zo vervuild is als het water aan de andere kant. Het probleem zit hem in de verwerking van de grondstoffen die uit de nog steeds actieve mijnen wordt gehaald. Het is een drama. Met een half uurtje zijn we bij de thermen, de laatste vijf kilometer over een oneffen zandweg net als heel veel andere mensen. Het kleine gebouwtje in een vallei is omringt door auto’s, mensen en eten. Hoewel ik wist dat we vandaag de delicatesse varkenspoot zouden gaan eten, had ik er niet op gerekend dat dat om 9 uur ’s ochtends was. En hoewel ik best bereid ben wat te proberen, daar hoort geen gefrituurde varkenspoot als ontbijt bij. Het ruikt echt heerlijk, het ziet er niet uit maar gezien het enthousiasme van de vele mensen is het vast ook heerlijk. De thermen zijn vol. We mogen even binnen kijken, maar er waren meer mensen met hetzelfde idee en het nadeel is dat met een klein zwembadje het water volgens mij het tegenovergestelde van helend is. Dus rijden we verder langs de vallei, maar niet na nog meer eten. Een gebakken bal van aardappelpuree met nog meer hete saus. Deze kan ik echt niet weigeren en het is best lekker, maar nog steeds niet geschikt als ontbijt. We rijden naar een dorpje waar een kerk en meerdere gebouwen staan uit 1535, de kolonisatie. Heel leuk om een keer gezien te hebben, bijzonder ook. En daarna terug naar de stad voor, ja, nog meer eten. Dit keer soep. Ik weet niet wat ik moet verwachten, maar nog geen van de gerechten hier is niet lekker geweest dus ik zeg gewoon ja. Er is weinig keus want meer hebben ze niet. Ik wil graag nog een keer het gedroogde lamavlees proberen, maar dat moet nog even wachten. Als het bord me wordt voorgezet bedenk ik dat wel meer nog even moet wachten. Een soepbord tot aan de rand gevuld met een gelige soep, twee grote lappen vlees, maïs en gedroogde aardappel. Ik krijg het niet op, maar het is pittig en erg smakelijk. Het vlees valt van ellende uit elkaar en de gedroogde aardappel is zoals altijd heerlijk. Maar na te hebben beloofd om contact op te nemen met Ivan (en zijn naam weet ik alleen omdat ik de dag erna van Sigrid een briefje met naam en telefoonnummer kreeg) als ik in La Paz ben, waar hij woont, heb ik nog een lekkere hele middag voor mezelf. Om te haken, tv te kijken en alles te doen behalve eten…

Morgen in de namiddag vertrek ik met de nachtbus naar Tarija waar ik morgenochtend vroeg aankom. Een reis naar een warmer en lager gebied. Dat betekent muggen en smeren maar nog iets anders. Tarija is namelijk de wijnstreek van Bolivia en absoluut niet slecht bedeeld. Flessen gaan voor 20 tot 30 euro over de toonbank in Amerika, hier voor 20 tot 30 Bs. Ik heb er al een aantal mogen proeven, maar dat gaat vast meer worden.

Mocht je daarom een tijdje niets van mij horen, dan lig ik in het zonnetje van de wijnen te proeven. (Of, ik vrees waarschijnlijker, mijn internet is niet geweldig of nabij). Salud!